Kaplica św. Onufrego w Stroniu Śląskim

XVIII-wieczny obiekt historyczny będący częścią niegdysiejszego kompleksu dworskiego. Kaplica miała bardzo duże znaczenie jeszcze przed drugą wojną światową. Według podań była ona częstym miejscem pielgrzymek pątników zmierzających m.in. na górę Śnieżnik. Z czasem jej rola zaczęła się zmniejszać, a budynek sukcesywnie niszczał. Dziś odrestaurowana kaplica w Stroniu Śląskim ma charakter świecki, a w jej wnętrzu odbywają się liczne wystawy, koncerty i inne wydarzenia kulturalne.

Niewielka kaplica w stylu barokowym jeszcze kilkanaście lat temu była ruiną. Dzięki staraniom wielu osób udało się przywrócić jej pierwotny blask. Dlaczego warto zobaczyć to miejsce?

 Kaplica św. Onufrego Stronie Śląskie

Kaplica św. Onufrego – historia

Wzniesiona w pierwszej połowie XVIII-wieku kaplica należała początkowo do lokalnego władcy ziemskiego, Johanna Oliviera von Wallisa. Do dziś nie ustalono prawdziwego powodu decyzji fundatora do wezwania kaplicy, choć istnieje kilka prawdopodobnych hipotez. Najczęściej wskazywaną jest ta, która mówi o wewnętrznym pragnieniu właściciela, który oczarowany widokiem włoskiej kaplicy świętego, zechciał wznieść na swoim terenie podobny budynek. Inna hipoteza wskazuje na potrzebę opanowania pogańskich orgii religijnych, które jeszcze w tamtym czasie odbywały się na pobliskiej górze Śnieżnik.

Abstrahując od rzeczywistych powodów budowy, faktem jest, że kaplica była popularnym celem pielgrzymkowym pątników, chcących oddać swój kult św. Onufremu. Renoma tego miejsca z czasem podupadła, a niespełna 200 lat po jej powołaniu zaprzestano sprawowania codziennych mszy. Wiadomo, że kaplica była przynajmniej kilkukrotnie remontowana, w tym m.in. przez starochocińskiego proboszcza Piotra Luxa.

  • W 20-leciu międzywojennym próbowano utworzyć wokół budynku lokalny park.
  • Obsadzono w tym celu teren drzewami kasztanowymi.
  • Część z nich można podziwiać do dziś.

Kilkanaście lat po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku kaplica ulegała systematycznej dewastacji. Uszkodzone zostały mury, strop prezbiterium oraz kamieniarka. Lokalne władze postanowiły zabezpieczyć teren zamurowując wejście do byłej świątyni.

Remont i ponowne otwarcie kaplicy

Gmina Stronie Śląskie przejęła posiadłość w 2007 roku. Celem działań samorządowców było przeprowadzenie pełnego remontu kaplicy. Rok później wykonano potrzebną dokumentację, a w 2014 roku uzyskano dofinansowanie pokrywające większą część kosztów. Prace renowacyjne zakończono w 2015 roku. Podczas realizacji remontu nie zapomniano także o wielowiekowej tradycji wmurowywania pamiątek. W odrestaurowanej kopule wieży umiejscowiono m.in.:

  • list z przesłaniem do przyszłych pokoleń,
  • monety płatnicze – również okolicznościowe,
  • dukat wspominający królewnę Mariannę Orańską,
  • historyczny oraz współczesny herb Stronia Śląskiego,
  • niegdysiejsze zdjęcia kaplicy i pamiątkowy egzemplarz lokalnej gazety.

Kaplica położona jest w niewielkiej odległości od Stadionu Miejskiego – w drodze na Zalew Stara Morawa.

Architektura Kaplicy św. Onufrego

Barokowa kaplica św. Onufrego w Stroniu Śląskim widnieje w rejestrze zabytków od 1971 roku. Została wzniesiona na planie centralno-podłużnym, a każda ze ścian bocznych posiada taką samą szerokość. Konstrukcja obejmuje osiem boków korpusu. Wewnętrzną nawę charakteryzuje kolisty kształt. Podobne cechy posiada dach uzupełniony elementami wieńczącymi obiekt w postaci latarni i hełmu. Kaplica jest nieorientowana i nachylono ją nieco w kierunku północno-zachodnim. Niegdyś posiadała także aneks północny, który został całkowicie zlikwidowany. W tylnej części obiektu zlokalizowano dwukondygnacyjny aneks. Średnica kolistej nawy parterowej wynosi w przybliżeniu 9,5 m.

Lokalizacja  Kaplica św. Onufrego w Stroniu Śląskim

Sportowa 1, 57-550 Stronie Śląskie

Noclegi w Stroniu Śląskim

 

Inni czytali również: